تیکنر - Thickener
تیکنر به طیف گسترده ای از مخازن فلزی و حوضچه های بتنی اتلاق می شود که به طور مشخص وظیفه ی جداسازی فاز جامد از محلول جامد-مایع را با بهره گیری از قوانین ته نشینی گرانشی و گریز از مرکز بر عهده دارند. این فرآیند که عمدتا بر مبنای معادلات رسوب ثقلی یا ته نشینی گرانشی طراحی می شود از بنیادی ترین و پرکاربرد ترین روشهای جداسازی است و قدمت به کار گیری آن به صورت علمی به بیش از 2 قرن می رسد.
تیکنر به منظور تصفیه پساب معادن همچون آهن، مس، آلومینیوم، سنگبری ها، کارخانجات کاشی و سرامیک و ماسه شویی ها طراحی و ساخت می گردد. از آنجایی که پساب این صنایع حاوی ذرات معلق و TSS بالایی می باشد، می توان با طراحی و ساخت تیکنر، از آب تصفیه شده در خط تولید استفاده نمود و در هزینه های بهره برداری واحدهای تولیدی صرفه جویی بالایی ایجاد نمود.
در طراحی و ساخت تیکنر، پساب ورودی دارای جامدات بالایی می باشد و به دلیل اختلاف دانسیته بین ذرات و مایع، این ذرات ته نشین گردیده و به صورت جریان تغلیظ یا Under flow از کف مخزن جدا می گردد. آب تصفیه شده در جریان سر ریز Over flow خارج می گردد.
تیکنرها به انگلیسی (Thickener) و زلال ساز به انگلیسی (Clarifier) به لحاظ عملکردی و ظاهری تقریبا مشابه و به لحاظ فرآیندی متفاوت اند، در تیکنرها هدف جداسازی فاز جامد و تغلیظ است اما در زلال سازها هدف جدا سازی فاز مایع و خالص سازی یا Purification است. در عین حال در صنعت گاهی به تیکنرها، کلاریفایر، شستشوگر و زلال ساز نیز اطلاق می شود.
تیکنرها در انواع مختلفی ساخته می شوند که هریک بسته به محل استفاده و کاربرد صنعتی آن دارای ویژگی های منحصر به خود است اما همه ی انواع تیکنرها از اصول فرآیندی مشترکی پیروی می کنند. فرآیند تغلیظ در تیکنرها عموما شامل بخش های انعقاد و لخته سازی، ته نشنی گرانشی و گریز از مرکز و زلال سازی می باشد. به طور کلی می توان تیکنرها را بر اساس محل قرارگیری مکانیزم هدایت گِل به دو دسته ی، هدایت جانبی (Peripherally driven) و هدایت مرکزی (Centrally driven) نقسیم کرد نوع پل دار (Bridge type) و نوع ستونی (Column type) تقسیم کرد.
