تصفیه فاضلاب بهداشتی
شركت مهندسي به آب پالایش سیستم به دليل گسترش روزافزون آلودگي هاي زيست محيطي و ضرورت توجه بيشتر به بهداشت و حفظ محيط زيست فعاليت خود را بر استفاده بهينه از تكنولوژي هاي مدرن و نوآوري در حفاظت از محيط زيست متمركز نموده و در حال حاضر به عنوان شركتي پيشرو در صنعت تصفيه آب و فاضلاب شناخته شده است.
آب به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای بشری از دیرباز مورد توجه واستفاده انسان بوده است. رشد صنعت و تکنولوژی نیز نه تنها از نیاز انسان به آب کم نکرد، بلکه وابستگی او را به آب روز به روز افزایش داد. به جرأت می¬توان گفت که امروزه ما برای تولید هرکالایی به مصرف آب نیازمندیم. اگرچه در برخی صنایع مانند صنایع لبنی بخشی ازآب پس از گذر از چند فرآیند به محصول تبدیل می گردد، اما در اغلب موارد آب پس از مصارفی مانند شستشو و خنک-کنندگی دفع میگردد.
درمصارف شهری و بهداشتی حدود 85 درصد از آب مصرفی به فاضلاب تبدیل شده و دفع می گردد اما در مصارف صنعتی این نسبت به نوع فرآیند مورد استفاده بستگی دارد. به هنگام استفاده از آب کیفیت آن دچار تغییر می شود. بطور مثال درصورتی که ازآب برای شستشو استفاده شده باشد، مواد شسته شده وارد جریان آب شده و آن را آلوده می¬سازند.
درگذشته این فاضلابها بدون هیچ محدودیتی وارد منابع پذیرنده همچون چـاه ها، رودخانه ها و دریاچه ها میشد، درحالیکه امروزه با افزایش حجم این فاضلابها منابع طبیعی دیگر قادر به پذیرش آنها نیستند. قوانین و الزاماتی که امروزه در اکثر جوامع برای دفع فاضلاب در نظر گرفته شده است، مستقیماً در جهت حفظ محیط زیست و سلامت انسانها هستند.
همزمان با افزایش آلودگی فاضلابها روشهای تصفیه نیز بهبود یافته اند. امروزه روشهای بسیار متنوعی برای تصفیة انواع فاضلابها وجوددارد، که ازهرکدام ازآنها درشرایط ویژه ای استفاده می شود. در اغلب موارد حجم فاضلاب تولیدی واحدهای مسکونی، اداری و یا صنعتی به میزانی است که ساخت یک تصفیه خانه با واحدهای مجزا مقرون به صرفه نیست. چراکه درآن صورت علاوه بر اشغال زمین زیاد، هزینه سیستم تصفیه نیز به شدت افزایش می یابد.
روش های تصفیه فاضلاب
بطورکلی روش های تصفیة فاضلاب را می¬توان به سه دستة اصلی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی نمود. به ندرت اتفاق می افتد که یکی از روش های گفته شده بتواند تمامی خواسته ها را از سیستم تصفیه برآورده سازد. بنابراین در اکثر موارد لازم است که ترکیبی از روش های فوق استفاده شود.
- روش های فیزیکی
روش های فیزیکی روش هایی هستند که درآنها از نیروهای فیزیکی برای جداسازی مواد از جریان فاضلاب استفاده می شود. بدلیل سادگی فرآیندهای فیزیکی، روشهای فیزیکی اولین روش های مورد استفاده در تصفیة فاضلاب بوده¬اند. همین سادگی در کارکرد سبب شده است که هزینة استفاده از آن در مقایسه با روشهای شیمیایی و بیولوژیکی به مراتب کمتر باشد. بنابراین در انتخاب فرآیندهای تصفیه همواره سعی می گردد که از حداکثر توان روشهای فیزیکی برای تصفیه استفاده شود.
آشغالگیری، دانه گیری، ته نشینی، شناورسازی، چربی گیری و فیلتراسیون همگی نمونه هایی از روش های فیزیکی درتصفیة فاضلاب می باشند.
- روش های شیمیایی
در روش های شیمیایی فرآیند جداسازی یا تبدیل مواد آلاینده، به کمک افزودن موادشیمیایی و در نتیجة واکنش-های شیمیایی آن مواد صورت می¬گیرد. پیچیدگی در این فرآیندها به مراتب بیش از روش های فیزیکی می¬باشد. همین پیچیدگی سبب دشواری نسبی در بهره¬برداری از روش های شیمیایی می¬گردد. از این رو تا حد امکان سعی می¬شود که کمتر از روش های شیمیایی در سیستم تصفیه استفاده شود. به علاوه هزینة خرید و نگهداری مواد شیمیایی مورد نیاز در برخی موارد مانع بزرگی در کاربرد فرآیندهای شیمیایی است.
ترسیب (انعقاد و لخته¬سازی) شیمیایی و گندزدایی با کلر و ترکیبات آن جزء مهمترین روش های شیمیایی مورد استفاده در تصفیة فاضلاب هستند.
- روش های بیولوژیکی
به آن دسته از روش هایی که درآنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیة فاضلاب استفاده می¬شود، روش های بیولوژیکی می¬گویند. در این روش ها میکروارگانیسم¬ها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را در فرآیند تصفیه برعهده دارند چراکه آنها با استفاده ازمکانیزم¬های درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می¬کنند.
از آنجا که سهم عمده¬ای از آلاینده¬های فاضلاب¬ها را مواد آلی تشکیل می¬دهند، استفاده از روش های بیولوژیکی امروزه بطور گسترده¬ای برای تصفیة فاضلاب ها متداول شده است. روش های بیولوژیکی قادرند با هزینه¬ای پایین، طیف گسترده¬ای از آلاینده¬ها را مورد تصفیه قرار دهند.
- روش لجن فعال متعارف
این روش یکی از پرکاربردترین روشهای بیولوژیکی در تصفیة انواع فاضلاب¬های بهداشتی وصنعتی است. فرآیند بیولوژیکی در این روش از نوع هوازی بوده که رشد میکروارگانیسم¬ها درآن بصورت معلق صورت می¬گیرد.
حذف جامدات کلوئیدی در مخلوط فاضلاب توسط جذب سطحی فیزیکوشیمیایی روی تودة بیولوژیکی فعال و به دام افتادن در لختة بیولوژیکی انجام می¬شود. بنابراین اختلاط مناسب فاضلاب با تودة بیولوژیکی در راکتور هوادهی اهمیت فراوانی دارد. جامدات آلی محلول به وسیلة جذب بیولوژیکی مواد توسط میکروارگانیسم¬ها وسپس تجزیة بیولوژیکی و تثبیت حذف می¬شوند. درخلال تجزیة بیولوژیکی توسط اکسیداسیون جامدات آلی، بخشی از مواد آلی به سلولهای جدید تبدیل شده و بخش دیگر تثبیت می¬گردند.
برای حفظ راندمان تصفیه در این روش لازم است که همواره مقدار مشخصی تودة بیولوژیکی در حوض هوادهی وجود داشته باشد تا این تودة بیولوژیکی بتواند تمامی مواد آلی موجود درفاضلاب را به مصرف برساند. از این رو همواره بخشی از تودة بیولوژیکی (لجن) ته¬نشین شده در مخزن ته¬نشینی را به حوض هوادهی باز می¬گردانند. درواقع علت نامگذاری این روش به لجن فعال لزوم بازگردش بخشی از لجن ته¬نشین شده به حوض هوادهی است.
اکسیژن هم برای اکسیداسیون خودبخودی و هم برای سنتز ضروری است. معمولاً اکسیژن لازم فاضلاب، توسط سیستم های هواده¬ سطحی یا عمقی (افشانه¬ای) تأمین می¬شود. سیستم هوادهی به گونه¬ای طراحی می¬شود که اختلاط مناسبی را برای محتویات راکتور فراهم سازد تا در خلال هوادهی لختة میکروبی مناسبی نیز تشکیل گردد. فرآیندهای کوچکتری که درحذف مواد آلی محلول و کلوئیدی دخالت دارند به شرح زیر است:
- انحلال اکسیژن در درون مایع یا فاضلاب (هوادهی)
- اختلاط آشفتة فاضلاب و تودة بیولوژیکی (لجن فعال برگشتی)
- جذب سطحی مواد آلی (سوبسترا) توسط تودة بیولوژیکی
- نفوذ ملکولی اکسیژن محلول و سوبسترا به درون تودة بیولوژیکی
- متابولیسم میکروارگانیسم¬ها (سنتز سلول)
- لخته سازی بیولوژیکی ناشی از تولید مواد پلیمری سلولی در خلال مرحلة اکسیداسیون خودبخودی
- اکسیداسیون خودبخودی سلول¬ها (تنفس خودبخودی)
- آزادسازی دی¬اکسیدکربن (CO2) از تودة سلولی فعال
- متلاشی شدن و تجزیة سلولهای مرده
از این روش عموماً درمواردی استفاده می¬شود که حجم فاضلاب ورودی به تصفیه¬خانه بالابوده و به همین سبب تأسیسات و تجهیزات ویژه¬ای برای آبگیری و هضم لجن در نظر گرفته می¬شود.
- اجزای سیستم
این سیستم معمولا دارای واحد های زیر می¬باشد.
-آشغالگیری - دانه گیری - آنوکسیک - متعادلساز - ایستگاه پمپاژ - ته نشینی اولیه
- هوادهی - ته نشینی ثانویه - گندزدایی - مخزن ذخیره لجن - بستر لجن خشک کن
البته با توجه به کیفیت فاضلاب ممکن است لازم باشد واحدهای دیگری نیز به این مجموعه افزوده شوند. به عنوان نمونه اگر فاضلاب حاوی مقادیر زیادی روغن وچربی باشد (مانند فاضلاب رستورانها و صنایع لبنی) استفاده از یک واحد چربی گیری ضروری است.
روش لجن فعال با هوادهی گسترده
فرآیند تصفیه در این روش مطابق فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که به منظور کاهش حجم لجن تولیدی و مشکلات ناشی از آن اصلاحاتی در روش تصفیه صورت گرفته است. این اصلاحات شامل افزایش زمان ماند هیدرولیکی و عمر لجن می¬باشد.
این تغییرات سبب شده است که میزان لجن دفعی بطور قابل ملاحظه¬ای کاهش یابد. همچنین پایداری و مقاومت سیستم نسبت به نوسانات کیفی و کمی ورودی افزایش یافته است. انعطاف پذیری و پایداری این سیستم سبب شده است که امروزه در کشور ما بطور گسترده¬ای از این روش برای تصفیة انواع فاضلابهای بهداشتی و صنعتی استفاده شود.
- روش راکتور ناپیوستة متوالی
موارد بسیار زیادی وجود دارد که درآنها حجم فاضلاب تولیدی بسیار کم است. در این موارد استفاده از سیستم های قبل اقتصادی نمی¬باشد. چراکه در سیستم¬های قبلی واحدهای هوادهی و ته نشینی بصورت مجزا احداث می¬گردند. اساس این روش مبتنی بر فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که کلیة مراحل هوادهی و ته¬نشینی بصورت کامل در یک مخزن به انجام می¬رسد و در واقع سیستم بصورت ناپیوسته (Batch) کار می¬کند. مزیت دیگر این روش آن است که بدلیل عدم دفع روزانة لجن، نیاز به سیستم برگشت لجن وجود ندارد.
- روش بستر لجن بی¬هوازی با جریان روبه بالا
این روش جزء مهمترین روشهای بیولوژیکی و بی¬هوازی تصفیة فاضلاب است. در این روش راکتور مورد استفاده یک نوع راکتور با جریان رو به بالا است که در آن بستری از دانه¬هایی که به شکل بیولوژیکی تشکیل یافته¬اند، نقش پرکننده را دارند. هنگامی که فاضلاب به شکل یکنواخت از کف مخزن وارد می¬شود، مایع از میان ناحیة هضم، که ناحیة جداسازی جامد و مایع است، عبور می¬کند.
جامداتی که در ناحیة ته¬نشینی جداشده¬اند به ناحیة بستر فعال بازگردانده می¬شوند درحالیکه مایع به شکل پساب از سرریز خارج می¬گردد. موادآلی توسط تودة زیستی تثبیت می¬شود وگازحاصل ازتثبیت موادزاید درمحفظة گاز جمع¬آوری می¬گردد.
- فرآيند IFAS1
در فرایند IFAS از تلفیق رشد چسبیده و معلق میکروبی بصورت همزمان استفاده می گردد. سيستمهاي IFAS مزاياي گسترده تر ي را نسبت به فرايندهاي متداول لجن فعال (سيستم هاي داراي رشد معلق ) دارا هستند. اين سيستم ها علاوه بر مقاومت بالا در برابر شوک های بارگذاري آلي و هيدروليکي انعطاف پذيري و قدرت تصفيه بيشتري را دارا مي باشند. مزایای ذکر شده در فوق با تعبيه مدياهاي مناسب در درون حوضچه هوادهي لجن فعال حاصل می گردد. ( با قرار گرفتن مديا در داخل حوضچه هوادهي لجن فعال، زيست توده بيشتري تشکيل مي گردد). (بدون آنکه سبب افزايش بارگذاري جامدات به حوضچه ته نشيني بگردد). در این حالت بدون نیاز به افزایش بخش سازه ای و تنها با افزایش مدیا و تغییر میزان هوادهی میزان بارگذاري آلی و هیدرولیکی به واحدهاي لجن فعال افزایش می یابد. در واقع در اين سيستمها زيست توده متصل به مديا مسب افزايش راندمان عملکرد تصفيه فاضلاب مي گردد. از طرفي با افزايش زيست توده مقاومت فرايند در برابر شوکهاي بارگذاري آلي و هيدروليکي افزايش مي يابد.
- فرآیند MBBR2
در این سیستم به منظور تجزیه مواد آلی ناپایدار و تصفیه فاضلاب، از روش تصفیه بیولوژیکی لجن فعال رشد چسبیده معلق (Moved Bed Bio Reactor) استفاده می گردد. در این روش با پرکردن 40% از حجم مخازن هوادهی توسط پکینگهای معلق و با تامین اکسیژن لازم به منظور رشد میکروارگانیزم ها، مواد آلی موجود در فاضلاب توسط میکروارگانیزم ها مصرف شده و بار BOD5 فاضلاب کاهش می یابد. هدف از بکارگیری مدیا یا پکینگ معلق در حوض هوادهی این است که با رشد میکروارگانیسم بر روی این بسترها میزان سطح تماس فاضلاب و میکروارگانیسم ها را افزایش داده و بنابراین راندمان تصفیه فاضلاب بطور چشمگیری افزایش می یابد و از طرفی استفاده از مدیا به دلیل سطح ویژه بالایی که دارد منجر به کاهش حجم مخزن هوادهی و کوچک تر شدن اندازه پکیج در مقایسه با سایر سیستم های لجن فعال می شود. هوادهی در پکیج تصفیه فاضلاب MBBR همانند هوازی گسترده به روش عمقی و از طریق پخش کننده های مخصوص (دیفیوزرها) که در کف وجود دارد انجام می گیرد.
- ویژگی های فرآیند MBBR
- کاهش حجم مخزن هوادهی
- قابلیت تصفیه فاضلاب های قابل تجزیه بیولوژیکی با بار آلودگی بالا
- شوک پذیری بیشتر نسبت به بار آلی و هیدرولیکی ورودی
- عدم نیاز به برگشت لجن و کاهش مشکلات فرار لجن
- کیفیت بهتر پساب خروجی
- تولید لجن کمتر
IFAS ( Integrated Fixed-film Activated Sludge)
2 MBBR (Moved Bed Bio Reactor)
مشخصات طراحی
طیف بسیار وسیع منابع آلاینده در فاضلاب سبب شده است که استفاده از یک روش، تصفیة کامل انجام نشود . به عبارت دیگر از آنجا که کیفیت فاضلابها بسیار متفاوت است، لازم است که برای تصفیة هر فاضلاب بهترین روش متناسب با کیفیت فاضلاب انتخاب شده و بکارگرفته شود.
در انتخاب یک روش تصفیة فاضلاب دو عامل نقش اصلی را ایفاء می¬کنند. عامل اول کیفیت فاضلاب ورودی به سیستم و عامل دوم کیفیت موردنیاز برای پساب خروجی می¬باشد. عدم توجه به هریک از دو عامل فوق به هنگام انتخاب روش تصفیه سبب می¬گردد که سیستم تصفیه نتواند خواسته¬های اساسی از آن را برآورده سازد
سیستم تصفیه فاضلاب
- انتخاب روش تصفیه
ماهیت آلی فاضلاب تولیدی مجموعه از یک سو و بارآلودگی آن از سوی دیگر، سبب برتری روشهای بیولوژیکی بر دیگر روشها برای انجام عملیات اصلی تصفیه می¬گردد. البته از روشهای فیزیکی و شیمیایی نیز در جریان تصفیه استفاده می¬شود لکن استفاده از آنها در مراحل پیش تصفیه و گندزدایی خواهد بود و بخش اصلی تصفیه به کمک روشهای بیولوژیکی به انجام خواهد رسید.
- فرآیندها
سهم بسیار بالایی از بار آلودگی فاضلابهای بهداشتی مربوط به اجزای آلی آن می¬باشد. این اجزا به سبب ماهیت خود منبع تغذیة بسیار مناسبی برای میکروارگانیسم¬ها می¬باشند. به همین سبب در اغلب موارد از روش های بیولوژیکی برای تصفیة این فاضلابها استفاده می¬شود.
- آشغالگیری
ذرات درشت دانه معمولاً درجریانات فاضلابها وجود دارد. برای جلوگیری از ایجاد مشکل در تأسیسات الکترومکانیکال و گرفتگی در لوله لازم است که این ذرات درشت دانه جدا گردند. این عملیات توسط واحد آشغالگیر انجام می¬گیرد. آشغالگیرها در انواع و ظرفیتهای مختلف قابل ساخت هستند که طراحی و ساخت آنها با توجه به دبی فاضلاب، قطر ذرات عبوری، دستی یا مکانیکی بودن تمیزشدن آن، pH فاضلاب و شرایط بهره¬برداری محلی صورت می¬گیرد.
- لجن فعال هوازی گسترده
با رجوع به بخش معرفی روش های بیولوژیکی و درنظر گرفتن مزایا و معایب هرکدام از سیستم¬ها، سیستم لجن فعال هوازی گسترده با پکینگ مدیای ثابت به عنوان بهترین گزینة تصفیه برای بخش هوازی سیستم انتخاب شده است. چراکه این روش علاوه بر برخورداری از راندمان بالا در تصفیه، لجن بسیار کمتری تولیدکرده و همچنین لجن تولیدی آن تثبیت شده خواهد بود. تولید لجن کمتر از آنجا مورد اهمیت قرار می¬گیرد که مسئلة دفع و پردازش لجن از مشکلات مهم تصفیه¬خانه¬های فاضلاب است. همچنین یکی از دلایل دیگر انتخاب فرآیند فوق، کمبود فضا بود.
پس از استفاده از روش لجن فعال و ته نشین نمودن لجن تولیدی آن، این نیاز وجود دارد که پساب خروجی گندزدایی شود. بنابراین گندزدایی به عنوان آخرین فرآیند، درسیستم تصفیه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- گندزدایی (ضدعفونی کردن)
اگرچه وجود میکروارگانیسم¬ها و به خصوص باکتری¬ها در تصفیة فاضلاب نقشی اساسی را دارند ولی خروج بدون کنترل آنها از تصفیه¬خانه و ورود آنها به منابع آب پذیرنده می¬تواند سبب بروز آلودگی میکروبی و بیماری¬های ناشی از آن شود. به همین سبب فرآیند گندزدایی به عنوان آخرین فرآیند مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- واحدها
- آشغالگیری
به منظور جداسازی هرگونه مواد جامد درشت که از راههای مختلف می¬توانند وارد شبکة جمع¬آوری فاضلاب شود، در ابتدای سیستم یک واحد آشغالگیری پیش بینی شده است. این مواد جامد درشت مشکلاتی از قبیل گرفتگی و خوردگی پمپها و اتصالات آنها، تجمع در حوض هوادهی و انسداد فیزیکی لوله¬های ارتباطی را به دنبال دارند.
حوض دانه گیری
حوض دانه گیر اولین واحدی است در تصفیه خانه که عمل ته نشینی در آن انجام می گیرد . هدف از ته نشینی سازی در این حوض ها جداسازی مواد دانه ای و تجزیه ناپذیر مصرفی مانند ذرات از شن ، ماسه ، خاکستر و مواد ریز معدنی دیگر و یا هسته میوه جات و دانه های نباتی و بالاخره هر نوع مواد دانه ای اعم از معدنی و یا آلی به قطر های بزرگتر و یا مساوی2/0 – 1/0 میلیمتر می باشد . علاوه بر جداسازی مواد دانه ای باید ساختمان این حوض ها و سرعت جریان در آنها به گونه ای باشد که مواد سبک آلی تجزیه پذیرته نشین نشده و وارد تصفیه خانه گردند .
از دلایل اصلی طراحی و ساخت دانه گیر ها: حفاظت وسایل مکانیکی در مقابل سایش، کاهش در گرفتگی لوله ها در اثر ته نشینی مواد دانه ای و سهولت در تمیز کردن حوض های ته نشینی و مخازن هاضم .
- مخزن متعادل ساز و ایستگاه پمپاژ اولیه
دراغلب موارد در مقدار و کیفیت فاضلاب تولیدی نوساناتی وجود دارد. این درحالی است که بهترین راندمان سیستم زمانی اتفاق می¬افتد که حجم بار وارده و کیفیت آن ثابت و پایدار باشد. به منظور چنین شرایطی لازم است که قبل از فرآیندهای اصلی تصفیه، با استفاده از یک مخزن متعادل ساز عملیات یکنواخت سازی کیفی و کمی فاضلاب را به انجام رساند.
همچنین با توجه به اینکه عموماً عمق لولة انتقال دهندة فاضلاب به سیستم حدود 2 متر است لذا لازم است که جهت ایجاد شرایط هیدورلیکـی مناسب، عملیات پمپاژ صورت گیرد. برای جلوگیری از بیهوازی شدن فاضلاب در این مخزن، از هوای مجود در بلوئر ها استفاده می گردد. زیرا در صورت استفاده از هواده های سطحی شناور، به دلیل داشتن ترکیبات عفونی در فاضلاب بیمارستان، این ذرات و آیروسل ها در هوا پخش شده و به صورت معلق مانده و سبب ایجاد بیماری می گردند.
این واحد شامل تجهیزاتی نظیر الکتروپمپ های مستغرق فاضلابی و سطح سنج می¬باشد.
مخزن هوادهی ( فرآیند IFAS)
ماهیت هوازی فرآیند لجن فعال هوازی گسترده با پکینگ مدیای ثابت ایجاب می¬نماید که جهت انجام صحیح واکنشها اکسیژن مورد نیاز سیستم تأمین شود. این عمل در مخزن هوادهی به وقوع می¬پیوندد. به عبارت دیگر وظیفة مهم و اساسی تأمین اکسیژن مورد نیاز سیستم به عهدة مخزن هوادهی و هواده¬های مرتبط با آن است. در این مخزن اصلی ترین واکنشهای تصفیه اتفاق افتاده و مواد آلی پس از تجزیه به توده¬های سلولی و انرژی تبدیل می¬گردند.
مهمترین تجهیزات مربوط به این واحد هواده¬هایی هستند که هوای مورد نیاز سیستم را به فاضلاب تزریق می¬کنند. دیگر تجهیزات این واحد شامل لوله کشیهای سیستم هوادهی ، افشانک¬های پخش هوا و پکینگ مدیا می¬باشند.
- مخزن ته نشینی
مجموعة فرآینـدهای اتفاق افتاده در مخـزن هـوادهـی منجـر بـه تولیـد توده¬های بیولوژیکی سنگینی می¬شودکه قابلیت ته-نشینی دارند. از این رو پس از مخزن هوادهی یک مخزن ته نشینی قرارداده می¬شود تا بدین وسیله بتوان توده¬های تشکیل شده را ازجریان فاضلاب حذف نمود.
در کف این مخزن تجهیزات مربوط به پمپاژ لجن ته¬نشین شده که شامل پمپ حبابی (Air Lift Pump) و لولة ورودی هوای آن و نیز لولة تخلیة لجن وجود دارد. لجن ته¬نشین شده در مخزن ته¬نشینی لازم است که ضمن خروج از مخزن ته¬نشینی با نسبت مناسب به سمت مخزن هوادهی و هاضم لجن فرستاده شود. به سبب آنکه لخته¬های تشکیل شدة لجن بصورتی ضعیف به یکدیگر پیوسته شده¬اند استفاده از پمپ های سانتریفیوژ سبب شکسته شدن این لخته¬ها خواهد شد. به همین علت برای پمپاژ لجن فعال معمولاً از پمپ های حبابی (Air Lift Pump) استفاده می¬شود.
- مخزن گندزدایی
دراین مخزن عملیات گندزدایی (ضدعفونی) به انجام می¬رسد. در این واحد با انجام مجموعه¬ای از واکنش¬های اکسیداسیون، میکروارگانیسم¬های موجود از جریان فاضلاب حذف می¬گردند.
- سیستم ضد کف
جهت جلوگیری از کف کردن نامناسب سطح فاضلاب در حوض هوادهی، از نازل های آب پاش به همراه پمپ¬ مناسب استفاده می¬گردد. البته پس از تشکیل لجن فعال، در صورت راهبری و نگهداری صحیح و بر اساس دستورالعمل های داده شده، کف دیگر تولید نمی گردد و در اکثر مواقع، نیازی به سیستم ضد کف نمی باشد. در صورت درخواست کارفرما، اجرا می گردد.
- فیلتر شنی
برای حذف کدورت و زلال سازی بیشتر، از فیلتر شنی استفاده می گردد. در این پروژه ، نیاز نیست، اما در صورت درخواست کارفرما برای زلال سازی بیشترو استفاده در آبیاری جهت جلوگیری از گرفتکی تجهیزات آبیاری، اجرا می گردد.
- هاضم لجن
به منظور نگهداری لجن مازاد تا زمان دفع نهایی آن، یک مخزن برای ذخیرة لجن در نظرگرفته شده است.
- تابلو کنترل و توزیع برق
برای بهره¬برداری مناسب از سیستم¬های تصفیه لازم است که بهره¬بردار بتواند بوسیله یک تابلو فرمان کلیة تجهیزات الکترومکانیکی سیستم را کنترل و راهبری نماید. بنابراین یکی از اجزای سیستم تصفیه تابلو کنترل و توزیع قدرت است.
- اتاق کنترل
جهت قرار دادن تجهیزات از قبیل بلوئر، تابلو برق و ... در کنار تصفیه خانه یک اتاقک سقف دار در نظر گرفته شده است.
- لوازم آزمایشگاهی
جهت بهره برداری و نگهداری از سیستم تصفیه خانه فاضلاب، لوازم آزمایشگاهی زیر پیش بینی می گردد.
- کلر باقیمانده - pH متر - استوانه مدرج
در پایان یادآوری این نکته ضروری هست که با توجه به نوع فرآیند و میزان دبی فاضلاب و شرایط استفاده از پساب خروجی تصفیه شده، واحد های انتخابی تصفیه و نوع تجهیزات ممکن هست متغیر باشند.
