سپتیک تانک

سپتیک تانک چیست ؟

سپتیک تانک یک واحد پیش تصفیه است که باعث کاهش بار آلودگی فاضلاب به میزان 30-25 درصد می شود. سپتیک تانک ساده ترین و پر کاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب های بهداشتی – انسانی است.

سپتیک تانک مخزنی است که در آن فاضلاب به کمک فرایندهایی از قبیل ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی تصفیه می گردد. فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی اصلی ترین فرآیندهایی هستند که در سپتیک تانک باعث تصفیه فاضلاب می‌شوند. این فرآیندها عمدتا شامل ته نشینی، شناورسازی و فرآیندهای بی هوازی بیولوژیکی بوده که هرکدام بخشی از بار آلودگی را کاهش می دهند. ا

سپتیک تانک ها بطور گسترده ای در واحدهای مسکونی و ویلایی، مجتمع های مسکونی و اداری، کارگاه های عمرانی و ساختمانی، کارخانجات تولیدی و صنعتی، هتل ها، رستوران ها، و مجتمع های تفریحی و ورزشی استفاده می شود.

کاربرد سپتیک تانک

سپتیک تانک سبب کاربرد گسترده آنها در بخش های مختلف خانگی، بهداشتی و صنعتی شده است.
برخی از اصلی ترین موارد کاربرد سپتیک تانک عبارتند از:

– پیش تصفیه و تصفیه مقدماتی فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع های تجاری و اداری، هتل ها و رستوران ها به دلیل قوانین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست
– حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذا خوری جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشین
– متعادل سازی و پمپاژ فاضلاب در سیستم های تصفیه فاضلاب

سپتیک تانک پلی اتیلنی

مزایای بسیار زیاد پلی اتیلن سبب شده است که استفاده از آن در ساخت سپتیک تانک ها بصورت روز افزونی گسترش یابد. سهولت بهره برداری و کارایی بالا ویژگی اصلی سپتیک تانک پلی اتیلنی است.

– مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و شرایط محیطی نامناسب
– آب بندی کامل سپتیک تانک پلی اتیلنی و عدم انتشار هیچ گونه آلودگی به خارج از آن
– جدار بسیار مقاوم در برابر فشارهای وارده از سوی خاک اطراف سپتیک تانک پلی اتیلنی
– سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی سپتیک تانک
– امکان دفن در زیر زمین با هدف انتقال ثقلی فاضلاب به سپتیک تانک و جلوگیری از اشغال فضاهای مفید
– سبکی وزن و سهولت در حمل و نصب
– امکان جابجایی سپتیک تانک حتی چند سال پس از نصب و راه اندازی اولیه
– سهولت بهره برداری و تخلیه لجن از سپتیک تانک به سبب دارا بودن دریچه های بازدید و تخلیه لجن
– دارا بودن پوشش ضد اشعه ماورا بنفش Anti UV
– ایزولاسیون کامل و بدون بو

اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک
سیستم ورودی فاضلاب: شامل لوله و بافل (میانگیر) ورودی است.
مخزن اولیه سپتیک تانک: که بیشترین حجم سپتیک تانک را به خود اختصاص داده و معمولا 70-60 درصد حجم کل سپتیک تانک مربوط به این بخش است.
دیواره جداکننده: که باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی و روغنهای شناورشده به مخزن زلال سازی می شود.
مخزن زلال سازی: این مخزن تقریبا 30 درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل شده و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی و شناوری تجمع می یابد.
خروج بیو گاز (تهویه): از طریق این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای بی هوازی تصفیه فاضلاب که عمدتا متان است از سپتیک تانک خارج می گردد.
سیستم خروجی فاضلاب: شامل بافل و لوله خروجی سپتیک تانک می باشد.

نحوه عملکرد سپتیک تانک :

فاضلاب از طریق لوله ورودی وارد بخش اول سپتیک تانک می شود. این بخش که توسط یک دیواره جدا کننده از بخش دوم مخزن جدا شده است، حجمی معادل دو سوم از کل حجم سپتیک تانک را شامل می شود. با ورود فاضلاب به این بخش، مواد معلق و ذرات خارجی به سبب وزن بیشتر خود به سمت پایین حرکت کرده و در کف مخزن ته نشین می شوند. روغن و چربی ها نیز به دلیل اینکه دارای وزن مخصوص کمتری نسبت به فاضلاب هستند، به سمت بالا حرکت نموده و بر روی سطح شناور می گردند.

تجمع مواد ته نشین شده در کف مخزن باعث ایجاد توده ای از لجن شده و میکروارگانیسم ها و باکتری ها در آن تکثیر یافته و رشد می کنند. واکنش های بیولوژیکی که در جریان تکثیر و رشد آنها اتفاق می افتد باعث می شود که مواد آلی آلاینده تجزیه شده و فاضلاب تصفیه گردد. انجام این واکنش ها همچنین سبب تبدیل حجم قابل توجهی از لجن به بیوگاز و کاهش حجم لجن می شود. بیوگاز تولید شده که عمدتاً متان است از طریق لوله خروج بیوگاز از سپتیک تانک خارج می گردد. در ادامه پساب بخش اول با عبور از مسیر ارتباطی تعبیه شده در دیوار جداکننده، وارد بخش دوم سپتیک تانک می وارد بخش دوم سپتیک تانک می شود. در این بخش ذرات بسیار ریز چربی و روغنی که در فاضلاب باقی مانده باشد، بر روی سطح شناور می گردند. در نهایت پساب زلال شده از طریق لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می شود.

لجن انباشته شده در سپتیک تانک پس از حدود یک تا دوسال نیاز به تخلیه دارد. به هنگام تخلیه بهتر است، کمی از لجن را در سپتیک تانک باقی گذاشت. زیرا این لجن حاوی میکروارگانیسم ها و باکتری های موثر در تصفیه بوده و تخلیه کامل آنها باعث طولانی شده زمان راه اندازی مجدد بخش بیولوژیکی سپتیک تانک می شود.

محاسبه ظرفیت سپتیک تانک

سپتیک تانک ها معمولا برای فاضلابهای بهداشتی استفاده می شود. بنابراین در اینجا روش محاسبه ظرفیت سپتیک تانک برای فاضلابهای بهداشتی آمده است. براساس استانداردهای موجود ظرفیت سپتیک تانک را برابر حجم فاضلاب تولید روزانه در نظر می گیرند. بنابراین جهت تعیین ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز ابتدا باید حجم فاضلاب تولیدی روزانه را محاسبه نمود. حجم فاضلاب بهداشتی معمولا به تعداد افراد تحت پوشش بستگی مستقیم دارد.

نگهداری سپتیک تانک

برای اینکه سپتیک تانک با راندمان بهتری کار کند نکات زیر باید رعایت شوند :

در مورد فاصله زمانی لازم برای تخلیه تانک رقم معینی نمی توان پیشنهاد نمود زیرا بستگی به شرایط کار تانک کیفیت و کمیت فاضلاب خام دارد. بطورکلی اگر ظرفیت تانک درست محاسبه شده باشد و از ریختن آشغال به داخل فاضلاب جلوگیری شود ممکن است این فاصله زمانی تا بیش از یکسال نیز طول بکشد هیچ نوع مواد ضد عفونی نباید در جریان تصفیه و کار تانک به داخل آن ریخته شود. زیرا باعث از بین رفتن باکتریها می گردد.
تخلیه و تمیز کردن تانک را می توان بوسیله پمپ انجام داد. البته ممکن است فاضلاب سطحی و لجن موجود را با وسایل دستی و حتی زهکشی نیز از تانک خارج ساخت
هنگام تخلیه نباستی تمام مواد لجنی تانک را بیرون کشید چون در این عمل غیر ضروری بوده و از آن گذشته وجود مقداری از مواد لجنی از مواد آلی دارای باکتری در تانک لازم است . البته مواد ریزدانه و مواد غیرقابل تجزیه بایستی حتماً تخلیه و خارج گردند.